အခက္အခဲ၊ အၾကပ္အတည္ဆိုင္ရာ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမ်ား

voanews.com နားဆင္ရန္

English Learning: America Idioms and Expressions က႑မွာ တင္ျပေပးထားတဲ့ အီဒီယံ အသုံးအႏႈန္းမ်ားမွာ in a pretty pickle, in the dog house နဲ႔ between a rock and a hard place တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဘဝမွာ တခါတရံ ေဝခြဲမရတဲ့ လမ္းဆံုလမ္းခြေရာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လမ္းကို လိုက္ရမလည္းဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္ရတယ္အခါေတြလို႔ ဆိုရပါမယ္။ အခုလို ဆံုးျဖတ္ရမွာ တခါတရံလည္း လမ္းမွားကို လိုက္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အျဖစ္မ်ဳိးနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရင္ ဒီေန႔တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံေတြက အသံုးတည့္လိမ့္မယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ပထမဦးဆံုးတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသံုးကေတာ့ in a pretty pickle ျဖစ္ပါတယ္။ In = အထဲမွာ၊ A = တခု၊ Pretty = လွပေသာ၊ ေခ်ာေသာ အဓိပၸါယ္ေဆာင္ေပမယ့္ ဒီေနရာမွာေတာ့ က်မတို႔ျမန္မာစကားမွာလို သိပ္ဒုကၡေရာက္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒုကၡလွလွႀကီး ေတြ႔တယ္လို႔ လြန္ကဲမႈကို လွလွဆိုတဲ့အသံုးနဲ႔ ရည္ၫႊန္းသံုတတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ pretty က ဒီသေဘာျဖစ္ပါတယ္။ Pickle ကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ ဆားေရစိမ္၊ ရွာလကာရည္စိမ္ထားတဲ့ ခ်ဥ္ဖတ္ (သို႔) ေသနပ္ ကိုေခၚပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ လံုးေကာက္အဓိပၸါယ္က အေတာ္ေလး အေျခအေနဆိုးတဲ့ ခ်ဥ္ဖတ္ႀကီးထဲကို ေရာက္ေနတယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံဆိုတဲ့ သြယ္ဝိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အေျခအေန မလွတာ၊ မ်က္ႏွာပူ ရွက္ဖြယ္ရာ၊ မေကာင္းလွတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာကုိ ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို နားေခါင္းရႈံစရာ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Pauline Gary ေပးတဲ့ ဥပမာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

“My brother Joe is in a pretty pickle. He got mixed up and asked two different girls to the same party Saturday night.”

“က်မရဲ ႔ေမာင္ေလး Joe တေယာက္ေတာ့ ဒုကၡလွလွႀကီး ေတြ႔ေနၿပီ။ ေယာင္မွားၿပီးေတာ့ စေနေန႔ညအတြက္ ပါတီတခုတည္းသြားဖို႔ ေကာင္မေလးႏွစ္ေယာက္ကို သူသြားၿပီးဖိတ္လိုက္ခဲ့တယ္။”

ဒါေၾကာင့္ Joe က သူမွားၿပီးဖိတ္မိတယ့္ ေကာင္မေလးႏွစ္ေယာက္အနက္ တေယာက္ေယာက္ကို ေရြးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တေယာက္နဲ႔ Joe ဇာတ္လမ္းကေတာ့ ဒီမွာတင္ တခန္းရပ္ဖို႔ အေျခအေနရွိမွာေတာ့ ဧကန္မလြဲပါဘူး။ ေကာင္မေလး ႏွစ္ေယာက္ထဲက တေယာက္က မၾကည္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေနာက္က်န္တဲ့ တေယာက္က Joe ကို စိတ္ဆိုးမယ္ဆိုလည္း ဆိုးစရာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ Joe နဲ႔ က်န္ေကာင္မေလး ႏွစ္ဦးရဲ ႔ ဆက္ဆံေရးအေျခအေနကို တင္စားေျပာဆုိရမွာ ေနာက္ထပ္တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံနဲ႔ လိုက္ဖက္ပါတယ္။

ဒုတိယတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံက in the dog house ျဖစ္ပါတယ္။ In = အထဲမွာ၊ Dog = ေခြး နဲ႔ House = အိမ္ တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေခြးေနတဲ့ အိမ္ထဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေတာ့ သိပ္စိတ္ဆိုးလြန္လို႔ အိမ္ထဲအဝင္မခံဘဲ အိမ္မွာေမြးထားတဲ့ ေခြးေနတဲ့အိမ္မွာပဲ သြားေန၊ အဲဒီေနရာနဲ႔ပဲ တန္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ဆံတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာဆန္ဆန္ ေျပာရရင္ေတာ့ အခုလို ႏွစ္ေပါက္တေပါက္ ရိုက္တဲ့အတြက္ ေခြးကတက္နဲ႔ပဲ တန္တယ္လို႔ တဖက္သားကို ဆက္ဆံတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ တပါးသူရဲ ႔ ညိဳညင္မႈကို ဒီ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းနဲ႔ ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသူတဦးရဲ ႔ ဖြင့္ဟခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Pauline Gary ေပးတဲ့ဥပမာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

“I have been in a dog house with my mother and dad ever since they saw my grades from the ast semester. I admit that I failed math, barely passed English. These are tough courses.”

“ၿပီးခဲ့တဲ့ စာသင္ႏွစ္မွာ က်မရတဲ့ အမွတ္စာရင္းကုိ ျမင္ၿပီးကတည္းက အေမနဲ႔ အေဖက က်မအေပၚမွာ သိပ္စိတ္ဆုိးေနၾကတယ္။ က်မဝန္ခံပါတယ္ သခ်ၤာလည္းက်တယ္၊ အဂၤလိပ္စာကလည္း ကပ္ၿပီးေအာင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သင္ရုိးေတြကလည္း ခက္သလားမေျပာပါနဲ႔ေတာ့။”

ေနာက္ဆံုးတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းကေတာ့ between a rock and a hard place ျဖစ္ပါတယ္။ Between = ႏွစ္ခုၾကားမွာ၊ A = တခု၊ Rock = ေက်ာက္ေဆာင္၊ Hard = မာေက်ာေသာ၊ Place =ေနရာ တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ တိုက္ရုိက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ တဘက္မွာ ေက်ာက္ေဆာင္ နဲ႔ မာေက်ာနဲ႔ ေနရာၾကားေရာက္ေနတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသံုးဆင္းသက္လာတာကေတာ့ ေရွ ႔နံမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီး Homer ရဲ ႔ Odyssey ဆိုတဲ့ ဝတၳဳမွာ Odyssey သေဘၤာဟာ တဘက္မွာ ေက်ာက္ေဆာင္ႀကီး၊ တဘက္မွာ ပင္လယ္ဝဲႀကီး ျဖစ္ေနေတာ့ က်ဥ္းေျမာင္းလာတဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာ သေဘာၤဟာ သတိထား ျဖတ္ေမာင္းရတဲ့အေျခအေနမွာ ဒီလုိတင္စားေျပာဆိုခဲ့ရမွာ ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အီဒီယံသေဘာအရေတာ့ မလူးသာမလြန္သာတဲ့ အေျခအေန၊ အႏၱရာယ္ေတြ ပတ္ျခားဝိုင္းေနတဲ့ ေဘးၾကပ္နံၾကပ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန၊ ေရြးစရာ ႏွစ္လမ္းရွိရာမွာ ဘယ္လမ္းကမွ ကိုယ့္အတြက္ အေျခအေနမလွတဲ့ ဘယ္ဘက္ကိုၾကည့္ၾကည့္ မသက္သာတဲ့ ေရြးလမ္းေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာေတာ့ အေကာင္းဆံုးက ေခါင္းေအးေအးထားၿပီး စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ၿပီးေတာ့ လာမယ့္ေဘး ေျပးေတြ႔ရံုကလႊဲလို႔ တျခားဘာမွ မရွိတာကို ဆိုလိုပါတယ္။

အခု Pauline Gary ေပးမယ့္ ဥပမာမွာေတာ့ စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္ႀကီးကို ရင္ဆိုင္ေနရလို႔ ေခါင္းခဲေနရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။

“We lost so much that we are between a rock and a hard place. I can’t decide whether to try to borrow money and pay higher interests than we can afford or else sell out. And, probably lose a half of our investment.”

“က်မတို႔ သိပ္ကို အရႈံးေပၚေနၿပီ။ ဘယ္လိုပဲလုပ္လုပ္ ဘယ္ဘက္ကမွ သက္သာပံုမေပၚဘူး။ က်မတို႔အေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္တာထက္ ပုိေပးၿပီး အတိုးႏႈန္းျမင့္ျမင့္နဲ႔ ေငြဘဲေခ်းမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆိုင္ကို ေရာင္းပစ္မလား။ အဲဒီလို လုပ္ရင္လည္း က်မတို႔ ရင္ႏွီးထားတဲ့ ေငြတဝက္ေလာက္ေတာ့ အရႈံးေပၚမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။”